Welkom op Zeg maar Yes!

Mijn zoon heeft in 4 dagen tijd zijn oude beppe en pake verloren.

We hebben hem bij mijn beppe uitgelegd dat zij een sterretje is.
Op de dag van mijn vader was die in de ochtend nog met mijn vader in de tuin en in de avond zouden mijn ouders langskomen voor mijn man zijn verjaardag.
Zoon was erbij toen alle politie ambulance en andre mensen er waren. Hij zag mijn vader daarna op bed liggen en zei meteen pake is een sterretje. We hadden niks verteld aan hem.

Ook in de week naar de uitvaart toe wou die regelmatig kijken bij pake. Ook heeft die met nichtjes de kist geverfd.
Hij is ook bij de uitvaart geweest.

En nu heeft zoon heel veel last van afscheid nemen. Als man vroeg in de ochtend naar zijn werk gaat word hij wakker en huilt papa niet weggaan geen sterretje worden. Niet naar kasteel (zo noemt die de kerk)

Ook naar de opvang toe is groot drama met afscheid nemen. Als wij beide thuis zijn en ziet 1 van ons niet is het paniek.

Ik vind het zo sneu voor hem en ook lastig. Wat kunnen we doen. We vertellen hele tijd dat we geen sterretje worden.

Wat sneu voor hem dat hij er nu zoveel last van heeft.

Ik zou hem proberen uit te leggen dat mensen (meestal) een sterretje worden als ze oud zijn of als ze echt heel erg ziek zijn. (ook al klopt dat in jullie geval niet helemaal) En dat papa en mama nog niet zo oud zijn er ook niet ziek zijn, dus dat jullie hem gewoon weer komen ophalen of in de buurt van hem blijven.

Misschien is het moment met hem bespreken ook nog een optie, uitleggen dat allemaal die mensen kwamen om te proberen om hem 'beter te maken', maar dat het niet gelukt is. Dat ze er altijd heel snel zijn en vaak wel mensen kunnen helpen. Misschien geeft hem dat wat rust.

Ik denk dat het moeite hebben met afscheid nemen ook wel bij de leeftijd hoort die hij nu heeft en dan het vooral tijd nodig heeft voordat het beter gaat. Het is natuurlijk ook pas heel kort geleden allemaal. Verder lekker met hem knuffelen en verdrietig laten zijn om zijn opa en overgroot oma. Sterkte voor jullie allemaal.

Wat heftig. Nog gecondoleerd.

Ik denk dat het heel normaal is dat hij nu zo reageert. Hij is enorm bang om jullie ook te verliezen. Ik zou hem dus dichtbij houden en er vooral over praten. Kinderen geven over het algemeen goed aan wat ze nodig hebben. Hij moet dit verwerken, maar is ook nog klein.

Ik heb paar jaar geleden op school een gesprek gehad met een maatschappelijk werker over rouw bij kinderen. De juf van mijn dochter was in een half jaar tijd van gezond, naar ongeneeslijk ziek en overleden. Daarnaast overleed mijn oma waar zij een goeie band mee had. Zij stelde toen zo enorm veel vragen. Ze was wel al 5 dus ietsje ouder, maar was ook bang dat wij zouden overlijden want haar juf was net zo oud als ik. De maatschappelijk werker raadde toen aan om wel gewoon de waarheid te vertellen, maar uiteraard in kindertaal. Geen vragen onbeantwoord laten want dat gaat alleen maar meer malen.
Wij hebben toen ook wel verteld dat het inderdaad kan gebeuren dat mensen jonger kunnen overlijden, maar dat die kans wel klein is. De meeste mensen worden gewoon oud.

Ik vond die tijd ook erg pittig en al die vragen die ze maar bleef stellen. Het heeft echt even geduurd en nu na 3 jaar heeft ze het er nog wel eens over.

Advies inwinnen bij je huisarts is wellicht ook prettig. Hij of zij kan misschien ook vertellen wat handig is om te doen aangezien hij veel gezien heeft.

Sterkte voor jullie allemaal.

Lastig is dat hè om die kleintjes zo te zien. Ze zien papa en mama natuurlijk ook verdrietig, het is een grote verandering in het leven van zo’n jong kind. Gelukkig zijn kinderen erg flexibel en passen ze zich snel weer aan in een situatie. Zijn gedrag lijkt me ook heel passend bij de situatie.

Ik zou hem zelf wat meer context geven. Wist je zoon dat opa ziek was? Of dat hij soms iets niet kun/rustiger aan moest doen/soms naar het ziekenhuis moest etc.? Wij hebben hier bewust niet gekozen voor het woord sterretje omdat het zo ongrijpbaar is. Uitgelegd dat oma dood was en dat je hartje dan stopt met kloppen (hij was toen wel 3.5 jaar). Je gaat meestal dood als je heel erg ziek bent en de dokter je niet meer beter kan maken of heel erg oud. Gezegd dat wij niet heel erg ziek en oud zijn (en als ik ziek was zei ik altijd ik ben ziek maar ik word weer beter). En ook goed genuanceerd dat de dokter heel veel mensen beter kan maken maar dat sommige mensen heeel heeel heeel erg ziek zijn en het dan helaas niet kan. Om nu te veranderen van verhaal is misschien ook lastig voor hem maar zou dan zeggen dat je een sterretje wordt als je erg ziek of oud bent. Hier ook veel boekjes gelezen over de dood (als kind dit zelf wilde).

Familielid (kind) is ook getuigen geweest van hulpdiensten in huis, heel heftig allemaal. Ze hebben haar ouders aangeraden om één verhaal te vertellen en je hieraan vast te houden zodat het gelijk blijft. Ze raadde ook aan om het samen op te schrijven om het op dezelfde manier te blijven vertellen. Dit geeft kind houvast en zo kan ze zelf niet met het verhaal aan de haal gaan. Verder is alles wat er gebeurd qua gedrag heel normaal zeker de eerste maanden/jaar. Zij hebben ook hulp gezocht maar daar was het echt nog te vroeg voor. Kind slaapt nu ook niet meer alleen op een kamer, dat is ook oké. Alles heeft tijd nodig. Gewoon extra lief zijn voor elkaar. Sterkte.

Dochter was 2.5 toen ze een jong familielid verloor. Haar ook vertelt dat hij/zij dood was, niet meer kon spelen of eten. Ze heeft kind ook veel gezien en is erbij geweest. Ze zag het meteen, kinderen voelen het gewoon aan. Ze zijn zo slim. Ik denk dat dit juist goed is. Wij hebben ook een plekje gemaakt voor de overledenen op kindhoogte zo konden ze er zelf spulletjes bij leggen en naar kijken.

Heeft je zoon ook een beertje gekregen van de hulpdiensten?

Sterkte! Ik haal misschien nog wat weg straks. Je mag me ook pm’en als je het fijn vindt.

Oh Sarah, dit breekt echt mijn hart. Wat een verdriet. Geen tips, maar wilde jou en je zoontje een dikke knuffel geven.

Lot hij kende mijn vader niet beter dan dat die ziek was. Altijd met de rollator. Maar of die door had dat hij ziek was geen idee.
Hij kwam zelf met sterretje aanzetten.
Hij heeft inderdaad z'n knuffel gehad van de politie.

Wil ook een foto neerzetten waar hij bij kan.

Vind het vooral zo sneu dat hij zoveel angst heeft dat ons wat overkomt.

Ik probeer ook niet bij hem in de buurt te huilen steeds. Als ik huil zegt die ook wat is er mama en dan zeg ik dat ik verdrietig ben omdat ik pake mis.

Ach wat sneu Sarah dat hij er zo’n last van heeft. Niet gek maar wel verdrietig.

Ik weet dat de kinderen van een vriendin veel baat hebben gehad bij een rouwtherapeut. Misschien vraagt deze situatie wel om wat ondersteuning als hij er last van blijft houden. Ook omdat jij zelf natuurlijk ook door een heftige tijd gaat en hij dat vast ook aanvoelt.

Sterkte samen!

Wat verdrietig, ik heb er geen verstand van dus ik kan je geen echte tips geven. Ik zou alleen zelf nooit zeggen dat jullie als ouders nooit iets kan gebeuren. Ik heb daar zelf altijd een beetje omheen gedraaid en m'n zoon heeft ook wel eens gevraagd of ik ook dood kan gaan toen hij klein was en toen heb ik wel gezegd dat dat kan, maar dat dat heel onwaarschijnlijk is en dat hij zich daar geen zorgen om moet maken.

Weg.

Sterkte Sarah, mijn ervaring is dat kinderen heel flexibel zijn in hun rouwverwerking.

En je kunt ook verongelukken natuurlijk. Daar moet je allemaal niet te lang bij stil staan, maar beloven dat jou niks gebeurd zou ik nooit doen dus.
Super verdrietig Indigo 😔
En gewoon je verdriet laten zien, ook dat hoort erbij. Je kinderen krijgen dit nu mee Sarah, daar kun je niks aan doen. Je kunt het alleen zo goed mogelijk begeleiden en proberen mee on te gaan, hoe moeilijk ook.

Wat ontzettend verdrietig, ook voor jullie. Gecondoleerd.

Mijn oudste was 4 toen een vriendje/klasgenootje dood ging. Hij had veel baat bij het boek van Kikker, die is nu helemaal versleten omdat het boek overal mee naartoe ging. Ook vindt hij het juist prettig als het onderwerp, hoe verdrietig ook, wel besproken wordt. Niet afleiden bij verdriet, maar het juist bespreken.

Wat verdrietig Sarah!

Mijn schoonmoeder is ook plotseling overleden, E was toen bijna 4.
Ik moest heel snel naar het ziekenhuis als ik nog afscheid wilde nemen maar ik had E beloofd haar écht op te halen die dag. Ik ben toen naar mijn moeder gegaan, daar was E ,en heb samen met haar het boek van het muisje van Woezel en Pip gelezen en proberen uit te leggen dat ze echt nog niet mee kon. Dat boek hebben we daarna ook nog heel veel gelezen en nu leest ze het soms zelf.
Ze is er ook nog wel eens verdrietig over maar dan praten we er idd over. Dat wij oma ook missen en wat we eigenlijk nog allemaal met haar zouden willen doen. En nu ze bijna 7 is praten we ook over wat E denkt dat er gebeurt als je dood bent. De gesprekken worden anders maar gaan nooit weg.
Soms maken we ook nog tekeningen voor haar of briefjes en hangen die dan aan een ballon en laten die wegvliegen (niet zo best voor het milieu, ben ik me van bewust) we laten het er gewoon zijn.

E heeft ook een hartjes fotolijst waar ze foto's in doet van de persoon die ze mist en daar slaapt ze dan mee of die gaat mee in haar schooltas, maar net waar ze behoefte aan heeft.

Uitgelegd dat oma dood was en dat je hartje dan stopt met kloppen (hij was toen wel 3.5 jaar).

Toen mijn vader overleed was mijn dochter 3,5 en we hebben het toen precies zo gezegd. Ze zei toen tegen een vriendinnetje: "Het hart van opa klopt niet meer, maar mijn hart klopt nog wel." Dat vond ik zo lief.

❤️

Ik haal ook echt wel troost uit de woorden en vragen en beredeneringen van mijn kinderen. Dat komt ook nooit ongelegen.

Wij bespreken het hier veel.

Gister was zoon naar de kapper is elke keer drama en nu zat die heel rustig op de stoel en zei op een gegeven moment pake hier en wees naar zijn schouder. Zo bijzonder.

Mijn dochter was 4,5 toen mijn vader overleed, dat is nu bijna 3 jaar geleden. Ze heeft het nog best vaak over opa en vooral over oma die hem mist. En dan gaat ze een mooie tekening maken voor oma ❤️ we beantwoorden eerlijk al haar vragen. Bij mijn vader was het al een tijdje duidelijk dat hij zou overlijden, het is dus niet plotseling gegaan en dat heeft denk ik wel heel erg geholpen bij haar verwerking. Ze heeft zelf ook nog heel veel vragen aan mijn vader gesteld. Ze hadden een mooie band 🥰

Het boek dat hier heel erg hielp was 'het eiland van opa'. Dat gaat over een jongetje dat met opa naar een tropisch eiland vaart en opa vertelt hem dan dat hij daar wil blijven en dan gaat het jongetje alleen terug. Ze pakken het boek nog steeds.

Blijven praten en hem de ruimte geven voor verdriet en alles wat erbij komt kijken. Een kennis van mijn vriend is kinderpsycholoog, gespecialiseerd in rouwverwerking en die hebben we destijds om advies gevraagd en zij zei eigenlijk alles wat er genoemd is. Ook dat kinderen er heel flexibel in zijn. Sterkte voor jullie!