Welkom op Zeg maar Yes!

Mijn schoonmoeder is ernstig ziek en is uitbehandeld. Hopelijk mogen we nog veel tijd met haar doorbrengen maar gezien hoe snel ze achteruitgaat vrezen we ervoor.

Onze kinderen (7 en tweeling van 4) weten dat oma ziek is maar niet hoe ernstig en weten nog niet dat ze dood gaat.
Maar wanneer moeten we hun dat gaan vertellen?

En kunnen we dat het beste doen doormidden van leesboekjes?
Tips dan voor welke boeken?
Ik vind het echt moeilijk hoe we dat moeten aanpakken.


Pff ik vind het echt heel moeilijk hoe we dit moeten aanpakken.

Wat vreselijk Shally. Mijn schoonmoeder is twee maanden terug veel te jong overleden. Ze was sinds de zomer ziek en al snel bleek ze uitbehandeld te zijn. Wij hebben het de kinderen toen ook gelijk verteld. Voor de jongste van 5 was het moeilijk te bevatten wat het inhield. Wij hebben gezegd dat hun oma heel ziek was, niet meer beter werd en binnen een paar maanden zou komen te overlijden. De kinderen stelden hier een aantal vragen over, die we eerlijk hebben beantwoord. We hebben verder geen boekjes gebruikt, maar het verteld en er samen over gesproken. Zo hebben we het een paar jaar terug ook gedaan toen mijn zusje heel ziek werd en uiteindelijk overleed. Mijn ervaring is dat de kinderen bij het horen van het nieuws even heel erg verdrietig zijn, maar dan al vrij snel weer doorgaan met hun leven. Op de meest gekke momenten zullen ze er dan weer over beginnen, ineens verdrietig zijn en vragen stellen. Ik zou het ze zo gauw mogelijk vertellen, kinderen hebben meer door dan je denkt. Veel sterkte!

Ik heb hier toevallig dmv mijn werk laatst iets over geleerd en het schijnt dat kinderen vanaf een jaar of 7/8 pas echt beseffen wat dood is. Zover je dat kunt beseffen, maar vanaf 7/8 jaar begrijpen ze dus dat oma ziek is, en als ze dan dood gaat ze niet meer terug komt.
Kinderen onder die leeftijd zou ikzelf zeker betrekken. Hetzelfde vertellen, maar in het achterhoofd houdend dat ze het nog niet begrijpen.
Ik zou het vertellen als het niet meer zo heel lang duurt, maanden van te voren is te lang, maar ik geloof dat die tijd er ook niet meer is. Dan zal ik alvast voorzichtig erover beginnen te praten dat oma heel erg ziek is.

Sterkte!

Heel verdrietig Shally. Ik heb het mijn toen 3 jarige niet direct vertelt. Wel dat ze heel erg ziek was en dat wist en zag hij ook. Hij zag ook mijn verdriet dus misschien heeft hij het ook weleens gehoord of aangevoeld. We hebben het weleens over een dood vogeltje gehad daar kende hij het begrip dood wel van. Ik heb er spijt van dat ik het hem niet heb verteld want hij was zo in de war toen ze overleed. Waarom ze niet meer wakker werd en haar ogen dicht bleven, hij ging toen allemaal roepen naast de kist om haar wakker te krijgen. Ik denk dat het voor hem fijner was geweest om te horen dat het eraan ging komen. Maar ik vond dat ook zo moeilijk en belastend en ook wanneer zeg ik het dan? En hoelang duurt het dan nog? Dus ik zou het zeker vertellen. Wij hebben ook heel veel boekjes over de dood en praten er heel open over (meteen na overlijden al, hij heeft echt een dood-vuurdoop gehad). Hij stelt er nog steeds vragen over en soms maken we er zelfs grapjes over.

Ik heb mijn kind vertelt dat er mensen zijn die ziek zijn (zoals jij en ik). Die goed uitrusten, water drinken en misschien een pilletje of drankje van de dokter krijgen en dan weer beter worden. En dat er mensen zijn die heeel heeel heeel heeel ziek zijn (om het onderscheid goed aan te geven) en die zo ziek zijn dat de dokter ze niet meer beter kan maken met een drankje of pilletje. Dat als je heel erg ziek bent je hartje stopt met kloppen en dat je dan doodgaat. Dat je dan niet meer kan lopen, spelen, eten, slapen, kijken. Dat dat heeeeel jammer en verdrietig is en dat we haar dan nooit zullen vergeten ❤️ . En dan praten we over de dingen die zo leuk zijn om met oma te doen. Nu was mijn kind natuurlijk ook wel iets jonger. Daarnaast hebben we heel veel boekjes aangeschaft (en gekregen) en voorgelezen (als kind dit wilde). Het is ook fijn als je moeder hier ook open voor staat voor als ze er misschien iets aan haar over willen vragen.

Een mooie tekening kan ook helpen bij het uiten van emoties en lekker optijd naar buiten na zulke gesprekken. En zeggen dat ze altijd alles mogen vragen en verdrietig zijn mag. Sterkte ❤️

Wat vreselijk Shally. 1,5 jaar geleden is mijn vader overleden. Toen we hoorden dat hij uitbehandeld was, hebben we dat ook meteen aan de kinderen (destijds 4,5 en bijna 2) verteld. De oudste stelde heel veel vragen, de jongste begreep er weinig van. We hebben overal heel open en eerlijk op gereageerd, ik denk dat de oudste heel goed snapte en oplaaiende wat er gaande was. Alleen het begrip 'een paar maanden' was voor haar nog niet duidelijk. We hebben ziek zijn ook uitgelegd zoals Lot, dat ze niet bang zou worden voor ziek zijn. We hebben bij de dood ook niet iets gezegd van 'lijkt alsof hij slaapt' want we wilden niet dat ze die associatie zou maken.
Ik heb toen wel meerdere boekjes besteld, kikker en het vogeltje, oma pluis en het eiland van opa. Die laatste deed het hier het beste en wordt nog steeds vaak gelezen. Het gaat over een jongetje dat met zijn opa naar een eiland gaat en opa vertelt hem daar dat hij op het eiland wil blijven en dan moet het jongetje alleen terug. Mijn oudste heeft nog steeds wel eens momentjes dat ze intens verdrietig is. Ergens vind ik dat ook wel mooi, dat ze opa dus wel mist, ondanks dat ze nog erg jong is/was. Ik heb laatst nog een fotoboekje laten maken met alle foto's die we tijdens de uitvaart hadden laten zien, dat vinden de kinderen erg leuk om in te kijken ❤

Dankjewel voor jullie reacties.

Net voor oudjaar is mijn opa overleden en ik ben toen alleen naar hem toe gegaan om afscheid te nemen.
We hebben het ook eerlijk tegen ze gezegd dat oud opa (zo noemden de kinderen hem) heel oud was en dood zou gaan. Dat hij nooit meer wakker zou worden en hij zijn ogen niet meer open kan doen.

Nu ging m’n man afgelopen weekend naar zijn ouders toe, alleen. Om over dingen te kunnen praten wat niet kan als de kinderen erbij zijn.

Toen ik met de kinderen in de auto zat vroeg mijn jongste zoontje ‘mama gaat oma dood?’. En daar heb ik toen nog geen antwoord op gegeven.
Ik vermoed dat hij dat vroeg omdat ik dus laatst alleen naar mijn opa ging om afscheid te nemen.
En ze weten wel dat ze heel ziek is en de dokters haar niet meer beter kunnen maken.

Ik wil dus ook niet te lang wachten met vertellen maar wil eerst wel weten van mijn schoonmoeder of ze het moeilijk vindt als de kleinkinderen haar vragen gaan stellen.

Want die gaan ze sowieso stellen, onze kinderen kennende.

Wat verdrietig Shally, hier is in november mn schoonvader overleden. Toen hij in het ziekenhuis belandde kreeg hij nog max 3 maanden. We hebben dat toen gelijk verteld aan de kinderen(6.5 en 3.5). J. Vroeg van alles, hoe lang dat nog duurde ook. We hebben gezegd dat de dokter dacht nog maximaal 90 dagen, maar dat het ook minder kon zijn. Uiteindelijk waren het 3 weken. wij hebben de kinderen overal bij betrokken, ze wilden bv ook graag naar opa toe blijven gaan en na het overlijden ook kijken. Ik moet toegeven dat ik het achteraf wel een heftige tijd vond. Voor J was het echt een besef dat mensen dood kunnen gaan en was ook bang dat wij of hijzelf dood ging. En hij was verdrietig omdat hij geen afscheid had genomen. Vooral praten met ze dus.

Boekjes was hier geen succes, maar dat zal per kind verschillen. De jongste beseft het allemaal nog niet.

Vandaag weer bij m’n schoonouders geweest en schoonmoeder heeft gezegd dat ze niet meer kan.. ze zei letterlijk ‘ik kan het niet meer lang volhouden, het hoeft niet meer’. Ja wat doe je dan op zo’n moment, ik ben naast haar gaan zitten en heb een arm om haar heen geslagen en een knuffel gegeven.

De huisarts gaat gebeld worden en dan gaan ze het hebben over palliatieve sedatie.
Dat gesprek zal van de week plaatsvinden met de kinderen erbij.

Zodra we wat meer duidelijkheid hebben gaan we het onze kinderen vertellen.

Sinds we dit nu weten heb ik letterlijk een steen in mijn maag. Ben er gewoon misselijk van.

Jeetje Shally, wat heftig. Ontzettend rot om dit te horen voor jullie. Veel sterkte.

Afgelopen week is mijn schoonmoeder overleden.
Het is alsnog erg snel gegaan.

De kinderen hebben het ‘goed’ opgepakt.
Verdrietig maar zijn daarna ook gewoon weer gaan spelen. Regelmatig stellen ze vragen of zeggen ze dat het zo zielig is dat oma dood is.

Wat verdrietig, gecondoleerd.

Ach wat verdrietig. Gecondoleerd en veel sterkte.

Gecondoleerd

Gecondoleerd Shally.

Gecondoleerd Shally! Heel veel sterkte voor jullie

Gecondoleerd