Reisrubriek #12: Geilo (Noorwegen)
Algemene info
Geilo (spreek uit: Jeilo) ligt in de gemeente Hol (4500 inwoners) in het Hallingdal; een dal midden in het zuiden van Noorwegen op de lijn Oslo – Bergen. De gemeente zelf heeft een oppervlakte van 1889km waarvan 91% hoger ligt dan 900 meter! Het is één van de grootste en bekendste wintersportplaatsen van Noorwegen en in de zomer een populaire uitvalsbasis voor actieve vakanties. Geilo grenst aan twee nationale parken: Hardangervidda en Hallingskarvet. Het is daarom een officieel nationaal park dorp. Voor mensen die (op een actieve manier) willen genieten van prachtige natuur is dit een mooie vakantiebestemming. In de zomer is van begin juli tot half september de beste reisperiode en in de winter begin van december tot half april. In de tussenliggende periodes is er niet zoveel te beleven en is de natuur ook niet zo mooi.
In Noorwegen betaal je met de Noorse kroon. Op dit moment zijn 9 Noorse kronen gelijk aan €1.07. Bijna alles is net wat duurder dan in Nederland. In Noorwegen spreekt men Noors. Dit is net als onder andere Nederlands, Engels en Duits een Germaanse taal. Je zult de mensen waarschijnlijk niet verstaan als ze Noors spreken, maar je zult merken dat je veel dingen wel begrijpt als je ze leest. Communiceren zal verder geen problemen opleveren want de meeste Noren spreken goed Engels. Om een beetje een idee te krijgen van de Noorse taal volgen hier wat standaard woorden/zinnetjes:
- Hallo --> Hei / Heihei / Hallo
- Hoe gaat het? --> Hvordan går det? (Woerdan gawr deh?)
- Het gaat goed --> det går bra (deh gawr braa)
- Doei /tot ziens --> ha det (ha de) / ha det bra (ha deh braa)
- Dankjewel --> takk / tusen takk (tuusen takk, letterlijk duizendmaal dank)
- Ik ben op vakantie -->Jeg er på ferie (jei aar pah feerie)
- Ik heet ... --> Jeg heter .. (Jei heter ..)
- Ik ben ... jaar -->Jeg er .. år gammel (Jei aar .. awr gammel)
- Ik kom uit Nederland --> Jeg kommer fra Nederland (Jei kommer fra Nederlan)
Qua cultuur zul je tijdens een vakantie weinig verschillen zien met de Nederlandse cultuur. Er zijn volgens mij ook niet echt dingen waar je op moet letten.
Vervoer
Geilo is goed te bereiken met het openbaar vervoer. Vanuit Amsterdam vlieg je in 1 uur en 45 minuten naar het vliegveld van Oslo. Als je op tijd boekt, kost een retourtje €90-€120 per persoon. Vervolgens reis je met de trein naar Oslo centraal station waar je kunt uitstappen en rondkijken in Oslo (zie hiervoor het stuk van Jente). De reis vervolg je met de ‘Bergensbanen’. Deze spoorweg tussen Oslo en Bergen staat bekend als één van de mooiste spoorwegen ter wereld. Nu is het stuk tussen Geilo en Bergen het mooist maar ook de vier uur durende treinreis van Oslo naar Geilo in een comfortabele trein is genieten! Als je je treinticket van tevoren online boekt (http://www.nsb.no), betaal je voor een enkele reis ongeveer dertig euro. De reguliere prijs bij de kaartenautomaat/het loket is ongeveer zeventig euro. De meesten overnachtingsplaatsen bieden gratis vervoer aan vanaf het station van Geilo.
In de zomer is Geilo ook goed per auto bereikbaar. Je kunt met de auto helemaal naar Oslo rijden of vanuit Duitsland of Denemarken een boot pakken. Hierin zijn er te veel verschillende mogelijkheden om ze allemaal te noemen. Het is maar net wat je fijn vindt: lang rijden of lang op de boot. Vanaf Oslo is het 250km rijden. Hier doe je wel al snel minimaal vier uur over. Het is meestal een tweebaansweg met veel bochten en je gaat omhoog, omlaag en weer omhoog door de heuvels en bergen. Zo vlak als in Nederland is het daar bijna nergens. Echt opschieten doe je dus niet maar de uitzichten die onderweg tegenkomt, zijn erg mooi. In de winter zou je ook per auto kunnen gaan, maar dan heb je grote kans op sneeuw en ijs en regelmatig zijn er delen van de weg afgesloten vanwege te slecht weer.
Geilo zelf is erg klein. Te voet is alles prima te bereiken. Vanuit de meeste overnachtingsplekken ben je in maximaal vijftien minuten in het centrum van Geilo. Parkeren is volgens mij overal gratis.
Overnachten
In Geilo heb je volop keuze in overnachtingsmogelijkheden. Campings, luxe hotels, appartementen of Noorse houten ‘hytter’ (hutten). Helaas is overnachten in Noorwegen niet goedkoop en nu is Geilo ook nog één van de duurste plaatsen. Als je met eigen vervoer komt is de camping in Hovet een aanrader. Deze camping (http://www.birkelund-camping.com/) heeft Nederlandse eigenaren en je kunt er kamperen (ca €25 per nacht) of een hytte huren (ca. €50 per nacht). In Geilo zelf heb je veel hotels. Het goedkoopste hotel is 'Geilo hotel' (ca. €120 per nacht voor 2 pers.) en de duurste en meest luxe is 'Dr. Holms' (ca €180 per nacht voor 2 pers.). Zelf heb ik in 'Bardøla hotel' overnacht en ik vond dit een fijn hotel (ca. €170 per nacht voor 2 pers.)! Bij de meeste hotels heb je ook hytter, dit is vooral geschikt als je met een grotere groep bent, want ze zijn groot genoeg voor minimaal 4 personen en de grootste hytter hebben 12 bedden. Hier heb je dan ook een eigen keuken bij. In de winter is Geilolia Hyttetun (http://www.geiloskisenter.no/) een aanrader, want je zit zo ongeveer óp de sneeuwpistes. In het hoogseizoen ben je voor een hytte voor zes personen circa €140 per nacht kwijt.
Eten
Een traditioneel Noors restaurant in het centrum van Geilo is 'Hallingstuene' (http://www.hallingstuene.no/). Ik ben er zelf nooit geweest, maar heb er veel positieve verhalen over gehoord. Zelf heb ik altijd lekker gegeten bij 'Capri', maar ik kan helaas niet ontdekken of dat restaurant nog steeds bestaat.. In de winter heb je bij elke skipiste een restaurant met prima eten. De meeste Noren gaan dan voor patat met ‘pølser’ (worst), maar je kunt hier ook sandwiches en pasta krijgen. Verder is ‘Sofia’s cafe & bar’ een leuk plekje voor een lunch of tussendoortje. Als je overnacht in een hytte of op de camping heb je in Geilo drie supermarkten om inkopen te doen. Twee hiervan (Rimi en COOP) bevinden zich in het centrum en grenzen aan het grote plein daar. De grootste supermarkt (Spar) bevind zich iets buiten het centrum aan de Skurdalsvegen 26.
Een aantal lekkere (traditionele) dingen die je kunt proberen:
- rømmegrøtt (een pap gemaakt van zure room, volle melk, bloem, boter, zout en kaneel. Erg vullend dus een kleine portie is genoeg)
- vafler (wafels, erg lekker met jam en/of slagroom. Wordt vaak geserveerd op de skipiste en bij serveringshytter in de natuur)
- lapper (kleine pannenkoekjes, je kunt ook lappemix in de supermarkt kopen en evt. mee naar huis nemen)
- freia sjokolade (Noorse chocola, als chocoladeliefhebber moet je dit proberen!)
Activiteiten in de winter
Zoals ik al in de introductie schreef, is Geilo vooral geschikt als je zin hebt in een actieve vakantie. Omdat het per seizoen erg verschilt wat je allemaal kunt doen heb ik een onderscheid gemaakt tussen zomer en winter.
In de winter heb je in Geilo twee skigebieden: aan beide kanten van het dorp één. In totaal zijn er 39 pistes waarvan 9 groene, 10 blauwe, 15 rode en 5 zwarte. Hiervan zijn vier pistes ook uitgerust met hindernissen voor snowboarders. De langste piste is twee kilometer lang. Een groot voordeel ten opzichte van andere skigebieden is dat je hier eigenlijk nooit bij de skilift hoeft te wachten, je kunt gelijk weer omhoog en beginnen aan een nieuwe afdaling. Verder is het door de kleinschaligheid ook erg geschikt voor gezinnen met kinderen. Om op de piste te komen of om tussen de twee skigebieden te reizen, rijdt er dagelijks een gratis skibus rond. Deze stopt aan het begin en eind van de dag bij de meeste overnachtingsplaatsen en rijdt tussendoor heen en weer tussen de twee gebieden. Ik (onervaren skiër) vond zelf het gebied Geilolia/Kikut het fijnst, omdat je hier de meeste blauwe en groene pistes hebt en ze lekker lang zijn. Voor de geoefende skiër heb je aan de Geilo centrumkant meer uitdaging. Een skipas voor een dag kost voor volwassenen circa €45 en voor 5 dagen ben je circa €160 kwijt. Als je ski’s en schoenen wilt huren kost dat tussen de €40 (1 dag) en €100 (5 dagen).
Als je graag les wilt, dan kun je bij drie skischolen terecht. Ik ben zelf bij 'Kikut skischool' geweest en vriendinnen van mij bij 'Geilolia skisenter'. Allebei in het makkelijke skigebied en over allebei ben ik erg positief. In één ochtend hadden we de basis van het skiën geleerd en durfden we alleen de pistes af. Je kunt kiezen voor groepsles of een privéles.
Rondom Geilo ligt er 550 kilometer geprepareerde langlaufloipes voor je klaar. Een mooi rondje om te beginnen is ‘Ustedalsfjorden rundt’. Dit is een rondje van tien kilometer dat bijna vlak is. Ideaal om de techniek van het langlaufen een beetje door te krijgen. Als je al een beetje kunt langlaufen kun je vanuit Kikut een tocht maken naar Tuva. Deze tocht gaat over de Hardangervidda en is zestien kilometer lang. Bij Tuva kun je wat eten/drinken en dan weer terug. Alle routes staan goed aangegeven met bordjes waarop ook de afstanden vermeld staan en de zwaarte van de route. Groen is het makkelijkst en zwart het zwaarst.
In april vind jaarlijks de ‘Skarverennet’ plaats, een langlaufwedstrijd/toertocht over 37 kilometer. Hieraan doen 12.000 mensen mee en het is één groot feest. Ooit wil ik hier zelf nog een keer aan meedoen. Als je van langlaufen houdt, is dit echt een aanrader. Je moet je wel al gelijk in oktober, wanneer de inschrijving opent, inschrijven.
Een bijzondere plek om te schaatsen, is de natuurijsbaan in Hol (circa vijftien kilometer van Geilo). Dit is de ijsbaan waar onder andere olympisch kampioen Ådne Søndrål en Håvard en Hege Bøkko hebben leren schaatsen. Tijdens één van mijn schaatsreizen heb ik toevallig de ijsmeester van deze ijsbaan leren kennen en die heeft mij toen ik in Geilo woonde uitgenodigd om een keer te komen schaatsen. Het was een erg leuke ervaring! Officieel zijn er geen schaatsen te huur, maar als je zou willen schaatsen dan kan ik wel contact opnemen met de ijsmeester. Hij vindt Nederlandse schaatsliefhebbers erg leuk!
Andere activiteiten die je nog kunt doen in de sneeuw zijn ijsvissen, een rit maken op een sneeuwscooter of in een hondenslee, sleeën, sneeuwschoenwandelingen en een sparksafari! Een spark is een traditioneel Noors vervoersmiddel. Het is een soort van stepslee met daarop ook plaats voor een passagier of je boodschappen. Ik had er zelf ook één te leen gekregen van mijn stagebedrijf en heb er vaak mijn boodschappen mee gedaan! Het is even oefenen, vooral heuveltje af, maar daarna erg leuk. Je kunt ook een tour boeken met gids.
Nu ben ik zelf totaal geen afterskipersoon dus dat heb ik niet gemist in Geilo. Je hebt wel een paar cafés/pubs maar dat stelt weinig voor vergeleken met sommige traditionele wintersportgebieden in de Alpen. Dus als afterski een belangrijk onderdeel voor je is tijdens de wintersport, dan raad ik Geilo niet aan.
Activiteiten in de zomer
Noorwegen is een land waar mensen vooral heen gaan om te genieten van de natuur. In Geilo kun je dat doen in twee nationale parken. Hardangervidda is het grootste bergplateau van Europa met een oppervlakte van 3422 kilometer.
Hallingskarvet is een uitgerekt bergplateau van 35 kilometer met daarin ook de hoogste berg in de omgeving, Folarskardnuten (1933 meter).
Om van deze mooie natuur te genieten heb je verschillende mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld gaan wandelen, fietsen of paardrijden. Ook met de auto zijn er nog wel mogelijkheden om de natuur in te rijden. Vaak zijn de wegen wel onverhard en moet je tol betalen. Bij de VVV (turistinfo) in Geilo kun je kaarten halen met verschillende wandel- en fietsroutes of een goede kaart van de omgeving kopen. Het is leuk om naar een ‘serveringshytte’ te lopen of fietsen waar je wat kunt eten/drinken en dan kun je daarna weer terug. Een tip is ‘Prestholtseter’ aan de voet van Hallingskarvet. Vanaf hier kun je over een door sherpas uit Nepal aangelegde stenen trap naar Skarvsenden op 1705 meter hoogte lopen. Daar vind je, net als op vele andere bergtoppen in Noorwegen, een brievenbus met boek waarin je je naam en woonplaats kunt schrijven. Ook erg leuk om te zien wie je al voor zijn gegaan op de berg!
Eén van de mooiste fietstochten in Noorwegen (en misschien wel van de wereld) is de ‘Rallarvegen’. Deze weg is ooit aangelegd als bevoorradingsweg tijdens de aanleg van de Bergensbanen spoorweg die in 1909 geopend werd. De totale route is tachtig kilometer lang en loopt van Haugastøl over de Hardangervidda naar Flåm. Met de trein kun je vervolgens weer terug naar Geilo.
De route is ongeasfalteerd en gaat soms aardig omhoog en weer naar beneden. Het kan ook voorkomen dat je een stuk over de sneeuw moet fietsen, dit vond ik zelf de tocht extra bijzonder maken. Onderweg is het de hele tijd genieten van prachtige, afwisselende natuur. Als je tachtig kilometer te lang vindt, zijn er onderweg meerdere stations waar je ook kunt stoppen of je kunt halverwege overnachten. Fietsen kun je onder andere huren bij de sportwinkel Sport1 in Geilo of bij Haugastøl Turistcenter (http://rallarvegen.com/index.php?m=home&lang=en). Het voordeel daarvan is dat je de fietsen op het eindpunt kunt inleveren. Ik heb deze tocht met mijn familie gefietst en wij waren het er alle vier over eens dat dit veruit de mooiste fietstocht was die we tot nu toe gemaakt hebben. Er zijn ook nog verschillende andere mooie fietsroutes, vaak wel over onverharde gravel/grind wegen.
Eén van de meest bijzondere activiteiten die je in de zomer kunt doen, is een gletsjerwandeling op de Hardangerjøkulen gletsjer. De zes na grootste gletsjer van Noorwegen met uniek blauw ijs. Een gletsjerwandeling is mogelijk van half juli tot half september. Met de trein ga je naar Finse waar de gids op je wacht. Na een wandeling van ongeveer anderhalf uur kom je bij de gletsjer aan en krijg je stijgijzers onder je schoenen en een houweel. Daarna word je allemaal aan een lang touw vastgemaakt en dan ga je de gletsjer op. Het is wel bij elke stap uitkijken waar je je voeten neerzet, want er zitten soms diepe spleten in de gletsjer, maar wandelen over ijs van duizenden jaren oud is een unieke ervaring. Inclusief treinticket en uitrusting kost de wandeling circa negentig euro. Warme kleren (inclusief muts en handschoenen) en goede wandelschoenen zijn wel noodzakelijk.
Andere activiteiten die je kunt doen zijn onder andere raften, kanoën, klimmen in een klimpark, paardrijden, downhill fietsen, zwemmen en vissen.
Als je even geen zin hebt in actief doen zijn er ook nog wel andere leuke dingen te doen. In het centrum van Geilo vind je ‘Geilojordet’: een veld met met oude houten huizen uit de zeventiende en achttiende eeuw. De huizen zijn ingericht zoals ze er toen ook uitzagen en gratis toegankelijk. Verder vind je in het centrum de turistinfo (VVV), twee sportwinkels, een klein winkelcentrum met allerlei soorten winkels en een paar café’s met terras. Om echt te relaxen kun je terecht in één van de drie spa’s. Je vindt ze bij 'Dr. Holms hotel', 'Vestlia Resort' en 'Highland lodge'. ’s Avonds kun je bij 'Dr. Holms' ook terecht voor een potje bowlen.
Tot slot nog één activiteit in de omgeving en tegelijkertijd ook één van de populairste attacties in Noorwegen: Norge i et nøtteskall (Noorwegen in een notendop). Deze tour bestaat uit een stuk treinreis op de Bergensbanen, een rit op de Flåmsbana, een boottocht door twee fjorden en een bustocht. De Flåmsbana is één van de steilste spoorwegen ter wereld met gemiddeld 5,5% en gaat door 20 tunnels en vele watervallen. Je kunt de tour vanaf station Geilo in één of meerdere dagen doen. Ik vond de tocht eerlijk gezegd niet heel bijzonder, je hebt mooiere natuur in Noorwegen, maar als je niet zoveel tijd hebt, is dit een goed alternatief om te zien wat Noorwegen allemaal te bieden heeft.
En om het stuk helemaal af te sluiten nog een aantal leuke links:
http://www.geilo.no/en/ De officiële website van Geilo waarop veel informatie te vinden is (Engels) https://www.facebook.com/pages/Hallingd ... 9917084868 Facebookgroep met veel mooie foto’s van het Hallingdal
https://www.facebook.com/pages/Geilo-No ... 6834610800 Nederlandse facebookpagina over Geilo (deze beheer ik). Je vindt hier ook links naar de maandelijkse video ]nieuwsbrief die de VVV van Geilo maakt. De man die je er in ziet was mijn stagebegeleider.
http://youtu.be/Dx9SlNBBL7U Eén van de populairste Noorse nummers, van een band uit het Hallingdal
http://sleekinginorge.wordpress.com/ Leuke blog van een Nederlandse familie die naar Hovet (in de gemeente Hol) geëmigreerd is. Je krijgt een goed beeld over het dagelijks leven daar.
Als je meer tips wilt laat het dan weten! Ik help je graag. Aanvullingen zijn ook welkom!
____________________________________________________________________________________________________
Benieuwd naar de andere delen uit deze rubriek?
Deel 1: San Francisco
Deel 2: Antalya
Deel 3: Londen
Deel 4: Berlijn
Deel 5: Oslo
Deel 6: Madeira
Deel 7: Madrid
Deel 8: Quito en omgeving
Deel 9: Terschelling
Deel 10: Parijs
Deel 11: Boedapest