Reisrubriek #9: Terschelling
Ik schrijf een rubriek over Terschelling omdat ik er met heel veel plezier al mijn hele leven kom. Ik ben er zeker wel 40 keer geweest, zo niet vaker. Ik ging vroeger met plezier mee met mijn ouders en nu draag ik het Terschellingvirus over op mijn eigen nageslacht en hopelijk ook op jullie!
Terschelling, in het Fries 'Skylge' genoemd is het derde (van links naar rechts) van de vijf bewoonde waddeneilanden van Nederland. Het is na Texel het grootste Nederlandse waddeneiland maar kent wel net als Ameland, Vlieland en Schiermonnikoog het echte eilandgevoel. Onder andere doordat je wel even een stuk moet varen voor je er bent.
Terschelling is maar voor de helft bewoond, de andere helft is een natuurgebied genaamd 'De Boschplaat'. Het eiland kent talloze dorpen waarvan de grootsten in volgorde van West naar Oost West- Terschelling, Midsland, Formerum, Hoorn en Oosterend zijn. Daarnaast zijn er nog talloze kleinere dorpjes met namen als Baaiduinen, Landerum, Hee, Kinnum en Lies.
Veel van deze dorpen liggen aan de enige grote doorgaande weg van het eiland. Daarnaast is er een groot uitgebreid fietsnetwerk wat verder reikt dan waar je met de auto kunt komen. Onder andere het natuurgebied de Boschplaat en de waddenzeedijk zijn wel per fiets en niet per auto bereikbaar.
Op Terschelling spreken ze Nederlands maar natuurlijk ook Fries. Er zijn zelfs drie verschillende Friese dialecten die onderling nog best van elkaar verschillen. Het Westers, Aasters en Midslands. Vooral de oudere mensen spreken dit nog maar verder is het volgens mij een beetje in onbruik geraakt.
Terschelling is door het toerisme meegegaan met de tijd maar op het eiland heersen ook nog wel echte eilander tradities. Zo is er geen begrafenisondernemer, er is namelijk iets wat ze burenplicht noemen. De buren van de overledene zorgen voor de begrafenis. Er is dus ook geen crematorium en de meeste eilanders worden begraven op de verschillende begraafplaatsen verspreid over het eiland.
Op Terschelling zijn vijf basisscholen en een VMBO-school. Kinderen die Havo of Vwo willen gaan doen moeten na de basisschool naar het vaste land voor hun onderwijs. Ze zitten dan vaak doordeweeks in pleeggezinnen. Sommige kinderen reizen ook heen en weer maar dit is zeer tijdrovend.
Dingen waar Terschelling bekend van is zijn cranberries, de twee feestjongerencampings en het jaarlijks in de vroege zomer gehouden Oerolfestival. Het mooie van de cranberries is dat ze op Terschelling hetzelfde verhaal vertellen als op Vlieland over de cranberries. Maar op Vlieland zeggen ze dat het verhaal van Terschelling niet waar is en op Terschelling zeggen ze dat het verhaal van Vlieland niet waar is. Waarschijnlijk ligt de waarheid ergens in het midden.
In het gehucht Striep staat langs de weg een standbeeld van een wijzend vrouwtje. Dit vrouwtje wordt het Stryper Wyfke genoemd. Ze wijst richting de Strieper begraafplaats. De sage gaat dat ze het Oosten van Terschelling in 1666 heeft behoed voor plunderingen en vernielingen bij een inval van de Engelse vloot. Ze trokken van West naar Oost over het eiland. Bij Striep kwamen ze het vrouwtje tegen die wijzend naar de in mist gehulde begraafplaats riep: “Ze staan er bij honderden maar ze liggen er bij duizenden.” Waarop de Engelsen (hoe ze haar konden verstaan weet ik niet) die de grafzerken aanzagen voor vijandelijke troepen rechtsomkeert maakten en zo Oost Terschelling veilig werd gesteld.
De Terschellinger vlag bestaat uit vijf kleuren. Om de volgorde te onthouden wordt ook wel het volgende rijmpje gebruikt:
"Rood zijn de daken;
Blauw is de lucht;
Geel zijn de halmen;
Groen is het gras;
Wit is het zand;
Dat is zijn de kleuren van Terschellingerland"
De reis er naartoe
Het eiland ligt vrij ver van de Friese kust af en is alleen bereikbaar per (veer)boot. De meest kostbare manier om er te komen is een watertaxi, deze optie heb ik zelf nooit gebruikt maar is een manier om snel de overtocht te kunnen maken op het tijdstip wat het beste uit komt.
Een andere optie is om er naar toe te varen per recreatieschip, bijvoorbeeld een zeilboot. Veel van de 'bruine vloot' maken tochten door het waddengebied en doen daarbij ook Terschelling aan.
De meest gangbare optie om het eiland aan te doen is door de veerdienst te nemen.
Rederij Doeksen: http://www.doeksen.nl
Tot voor kort was er ook nog de Eigen Veerdienst Terschelling http://www.evt.nl. Maar na jarenlang ruzieën met Doeksen heeft met dit jaar uiteindelijk een overeenkomst bereikt en is de EVT overgenomen door Doeksen.
De vaartijd van de Friesland en de Midsland van Rederij Doeksen bedraagt 1 uur en 45 minuten en daarnaast biedt Doeksen nog een sneldienst aan (De Tiger of soms de Koegelwiek) die er 45 minuten over doet. Op de sneldienst kunnen geen auto's mee.
Vervoer op Terschelling
Op Terschelling kun je de auto gebruiken, deze mee nemen op de veerboot is echter behoorlijk prijzig.
Veel leuker, handiger en goedkoper is om gebruik te maken van het uitgebreide fietspaden netwerk. Fietsen zijn overal op het eiland te huur, te beginnen in de haven waar bagagevervoer naar het vakantieadres meestal is inbegrepen. Ook andere vervoersmiddelen zoals electroscooters, tandems en hondenkarren zijn te huur.
Verhuurbedrijven zijn onder andere Haantjes, Terpstra, Tijs Knop en Zeelen.
Er is een busverbinding, deze is met name gericht op de vaartijden van de boot, daarbuiten rijdt de bus niet heel frequent, zeker niet buiten het seizoen. Terschellingers gaan daarom meestal liften als ze geen zin hebben om te fietsen en geen ander vervoer hebben.
Verblijf
terras van het strandhotel
Op Terschelling wemelt het van de toeristische accomodaties. Van Camping tot stacaravan, van hotel tot huisje. Zowel van particuliere aanbieders als van commerciële. Wil je ergens zitten waar flink wat gebeurd, vooral in de zomer, dan kun je het beste verblijven op West-(Terschelling) waar de boot aankomt of in Midsland of Formerum (op het midden van het eiland). Het nadeel van deze plaatsen vind ik echter dat het er stikt van de mensen. In Formerum en Midsland zitten bovendien de twee jongerencampings van het eiland (De Appelhof en camping Terpstra). Denk aan muren van bierkratten en ladderzat over de fietspaden zwervende kids. Deze campings geven in de zomermaanden behoorlijk wat geluidsoverlast.
Buiten deze grote plaatsen is het wat rustiger, hoewel je de campings uit de verte kunt horen.
Wil je gegarandeerd een wat rustigere plek waar het niet wemelt van de toeristen dan kun je het beste in één van de plaatsen voorbij Formerum een accommodatie zoeken. Ik zelf logeer meestal in Lies, maar ook Hoorn en Oosterend zijn leuke dorpjes. Oosterend is wel echt het andere eind van het eiland, dat is heerlijk als je van wandelingen en natuur houd en als je je auto bij je hebt om boodschappen te doen of een stukje fietsen heerlijk vind.
Zelf wil ik nog altijd heel graag een keer gaan logeren bij http://www.strandhotelterschelling.nl. Dit hotel is gelegen op een duin en kijkt uit over zee aan de ene kant en duin- en bosgebied aan de andere kant. Het is een soort huiskamerhotel, ze hebben een informeel restaurant en een terras waar je heerlijk kunt vertoeven. Het is er, zelfs in de zomer meestal rustig, op het terras is altijd wel een plekje vrij. Onderaan het duin ligt nog een andere strandtent voor de eventuele afwisseling en er is een bewaakt strand.
Een mooi hotel in de buurt van de veerboot is Hotel Skylge: http://www.westcordhotels.nl/sea/Hotel- ... AoV28P8HAQ
Ook een mooi hotel is hotel de Walvisvaarder in Lies http://www.walvisvaarder.nl
Dit ligt midden in Lies in een oude verbouwde Terschellinger boerderij. Je kunt er overnachten en eten. Het ademt echt een heerlijke eilander sfeer.
Ik heb er nooit gelogeerd, maar heb er wel gebruik gemaakt van de sauna. Het doet aan als een prettig, enigszins luxe hotel en het uitzicht over het wad en de haven is prachtig.
Verder zijn er talloze huisjes en appartementen te huur. Particuliere huisjes zijn onder andere te vinden op: http://www.op-terschelling.nl, er wordt heel veel particulier aangeboden.
Restaurants/café's
De reis – Hoorn: absolute nummer 1 wat mij betreft. Met heerlijke tapas en paëlla, groot terras en binnen ook alle ruimte. Om je vingers bij af te likken! http://tapasopterschelling.nl
De rustende jager – Formerum: Voor gewoon simpele friet met saté of iets in die richting. http://www.rustendejager.com
Café-restaurant De Groene Weide – Hoorn: heerlijk om te lunchen of 's avonds een hapje te eten. In het zomerseizoen treed Hessel regelmatig op met zijn dochter Tess in de avonduren. Hoewel het een beetje afgezaagd is weet hij de sfeer er altijd wel goed in te krijgen en je een geslaagde avond te laten beleven. http://www.groeneweide.nl
't Wakend oog – West-Terschelling: Lekker plekje om te lunchen of een wafel met cranberry compote te eten.
Loods – West Terschelling: Heerlijk lunchen met uitzicht over de oude haven. http://www.loods-terschelling.nl
Het strandhotel – Formerum aan zee: Dineren of lunchen in het informele huiskamerhotel. Ook heel geschikt om gewoon wat te gaan drinken, een borrel te halen en de hele middag met een boek van de zon te genieten. Binnen staan grote bakken met tijdschriften en in de winter brand de houtkachel vaak.http://www.strandhotelterschelling.nl
Heartbreak Hotel – Oosterend: Strandtent met heerlijk uitzicht over het rustige strand, de cranberrymilkshakes zijn onovertroffen. Het interieur is helemaal fifties en 's avonds zijn er vaak optredens, zeker in het zomerseizoen. http://www.heartbreak-hotel.nl
Strand
Wie Terschelling zegt zegt strand. Het strand van Terschelling is breed en zelfs op de drukste stranden zit het nooit zo vol als op Scheveningen. De stranden bij West aan Zee en Midsland aan zee zijn het drukst, ik kom daar in het hoogseizoen nooit. Vanaf Formerum aan zee wordt het rustiger. Formerum aan zee heeft een bewaakt strand. Hoorn en Oosterend meen ik niet. Het strand van Oosterend is eigenlijk altijd rustig, wil je echt rust dan kun je het beste een onofficiële strandovergang nemen of gewoon een stukje lopen. Eén onofficiële strandovergang die ik goed ken is die bij Lies. Als je met je neus richting het strandhotel (formerum aan zee) staat en het fietspad naar rechts ingaat dan zie je na een paar minuten fietsen een hobbelig vlak stuk (zonder duinen bedoel ik) en een duin met een witte zanderige overgang. Het is steil maar als je er eenmaal over bent dan heb je gegarandeerd minstens 25 m2 strand voor jezelf. Het is op de onbewaakte stranden ook toegestaan om naakt te zwemmen en/of te zonnen.
Doen
Als je wil weten wat je allemaal kunt doen op het eiland kun je het beste bij aankomst 'De Sjouw' kopen. Dit is een toeristenkrantje waarin alle organisaties en activiteiten en wetenswaardigheden worden genoemd. Ook het telefoonnummer van de dokter, tandarts staan er in.
Dingen die er in elk geval te doen zijn, zijn:
– Blokarten
– Paardrijden
– Huifkartochten
– Kinderboerderij
– Zeeaquarium
– Wrakkenmuseum
– Sauna (meerdere)
Verder kun je ook op Terschelling gaan winkelen. West -Terschelling en Midsland zijn daarin het best voorzien.Verwacht echter geen grote ketens, er is een Blokker in Midsland en een Hema en een Ter Stal in West. Verder zijn er vooral kleine winkels en boetiekjes die overigens wel de moeite van het bekijken waard zijn.
In zowel West als Midsland zit een boekwinkel en wil je breien, haken of borduren dan kun je terecht bij tante Lies: http://www.tante-lies.nl. Ze zijn niet goedkoop, maar hebben echt prachtige wol en alles wat je nodig hebt voor haken, naaien en borduren.
Kortom, Terschelling is echt een geweldig eiland waar je je zeker wel een paar weken kunt vermaken, tot rust kunt komen en kunt genieten. Voor een lang weekend is de reis wel erg lang, maar het is zeker compact genoeg om ook dan genoeg te kunnen zien. Gewoon een keer gaan allemaal! En mochten jullie nog vragen hebben, ik beantwoord ze graag.