Ook voor jullie allemaal 😘. Wel ergens fijn die herkenning.

Wat een herkenbare verhalen hier allemaal! Mijn vader is inmiddels ruim 8 jaar geleden overleden, de tijd gaat zo snel! Onze jongste was net een paar maanden, ik ben heel dankbaar dat hij onze drie meiden nog allemaal heeft mogen ontmoeten. Maar mijn broer en schoonzus kregen hun eerste kindje anderhalf jaar na zijn overlijden. Mijn neefje is exact vernoemd naar mijn vader, zo'n emotioneel moment toen mijn broer me belde en dat vertelde.

Het voelt wel echt alsof mijn vader er altijd bij is, we praten veel over hem, ook met de kinderen en met mijn inmiddels twee neefjes die hem dus nooit gekend hebben. We halen herinneringen aan hem op, vertellen hen ook in welk opzicht ze op hem lijken. Op die manier houden we hem dicht bij ons, dat voelt heel fijn.

Af en toe is er ook gewoon heel rauw verdriet en het gemis is de ene dag groter dan de andere. Maar dat mag. Dat verdriet komt soms ook op de gekste momenten, soms in de auto als er een pakkend liedje op de radio is. Soms gewoon zomaar en dan kan een huilbui ook echt goed doen. Maar soms kan ik ook juist overvallen worden door een gevoel van dankbaarheid en geluk als er een mooie herinnering aan hem omhoog komt of als we zijn favoriete eten eten of gewoon fijn samen zijn. Dan hoop ik dat hij ons ziet.

Knuffel voor jullie allemaal!

Mooi Pineco ❤️.

Mijn vader was altijd zo trots dat ik van alles deed en leerde. Mijn zusjes zijn veel slimmer en hebben universiteit gedaan, maar ik kwam met minstens net zulke interessante verhalen thuis en werd altijd na elke sollicitatie aangenomen.

Tijdens zijn ziekte durfde ik 9 jaar lang niet te kiezen voor een nieuwe opleiding, uit angst daarmee te moeten stoppen als hij zou overlijden. Op zijn sterfbed heb ik hem beloofd dat ik verder zou gaan. Nu volg ik weer een opleiding en toen ik daar laatst van af kwam en naar huis reed, zag ik een heel bijzondere regenboog boven in de lucht. Niet zo een die de grond raakt, maar zo’n kwartslag gedraaide tussen de wolken. Dat voelde echt als een teken.

Wat prachtig Alexis 💫.

Ik weet niet of iemand gisteravond Jinek heeft gekeken? Daarin was de zus van een vrouw die al 38 jaar vermist wordt. Die zus, echt een kopie van mijn moeder. Ik had gewoon een schokeffect. Ik appte een screenshot naar mijn zusje en die was vervolgens helemaal van de mij. Een hele gekke ervaring.

Nooit meer gereageerd zie ik Lady. Dat lijkt me erg schrikken inderdaad, jeetje.

Ik weet wel dat ik een keer met mijn oma door de stad liep en daar kwamen we iemand tegen uit de familie die haar moeder verloren was (zus van mijn oma). Ze had haar van een afstandje zien lopen en was ook zo geschrokken. Ze kwam toen in tranen naar ons toe.

Ik heb ook weleens in de verte iemand gezien die op mijn moeder leek en dacht toen “oh dat lijkt mama wel” en daar schrok ik toen ook erg van. Niet omdat ik dacht dat ze het echt was maar meer omdat ik me besefte dat ze dat nooit kon zijn en ik haar dus nooit meer ergens zal tegenkomen.

Hier een bleh weekend achter de rug. Het is bijna een jaar geleden en ik denk dat ik daar last van heb. Heb een erg kort lontje en kan weinig verdragen. Ik was zelfs boos op de wind. 🙁

Even een oud topic omhoog halen.

Mijn kinderen zijn de laatste 1.5 jaar helaas aan veel overlijdens bloot gesteld, mensen die erg dichtbij hen stonden en ook een jong kind dat is overleden.

Nu is mijn oudste een kleuter en ook een nieuwsgierig, leergierig en gevoelig kind. Het overlijden van zijn oma heeft hem echt geraakt (hij was toen 3) en ook de impact op het hele gezin en op mij denk ik. Logisch ook. Ik ben heel open geweest over doodgaan en heb mijn verdriet er ook laten zijn. Ook is er luchtig over gepraat, alles mag gevraagd worden. We maken er ook grapjes over. Hij stelt veel vragen en soms maakt hij een opmerking en zeg ik gewoon “dat klopt” en gaan we weer door met de dag.

Nu is er dus een jong kind overleden, waar ik bij mijn moeder nog uitgelegd had dat mensen meestal dood gaan omdat ze oud zijn of ernstig ziek zijn en daaraan overlijden zat dit natuurlijk niet in de uitleg. Dit kind was ook niet ziek. Het was ook erg plotseling en heeft diepe indruk gemaakt op ons allen. Ook hierbij is kind erg betrokken geweest en had een heel mooie en pure reactie toen hij het vreselijke nieuws hoorde (eigenlijk een reactie die niet bij een kleuter hoort, eerder een reactie van iemand die al kennis heeft gemaakt met de dood). Sindsdien zijn er nog 100000 vragen bij gekomen en staat het weer (nog) meer centraal. Ook oma en andere overlijdens worden erbij gehaald. Ik vind dit helemaal prima. Ik vind het jammer dat hij het nu al zo moet ervaren maar het is nu eenmaal zo en daar moeten we het mee doen. Mijn jongste (2.5) zegt nu ook *naam* is dood en kan niet meer eten en spelen. Ze vangt het natuurlijk allemaal op. Dit rakelt ze nu soms zelf ineens op, we hebben het er dan niet eens over. Dan zeg ik: ja klopt. Of ja verdrietig hè. Ook zij heeft mij verdrietig gezien hierover.

Nu zeg ik dit soms tegen mensen maar dan reageren ze heel geschokt alsof dat niet gezond is. Mijn schoonmoeder heeft nu al 2x gezegd dat ik het er maar gewoon niet meer zoveel over moet hebben (voor de kinderen). Nu doe ik dat niet echt maar het wordt wel gewoon vaak terloops genoemd en dat wil ik ook niet veranderen. Ik ben zelf ook in rouw en deze mensen horen gewoon bij ons. Ik heb het er echt niet dagelijks tegen de kinderen over en ben ook niet wekelijks met ze aan het huilen maar ik merk dat ik dit advies toch vervelend vind. Alsof ik het zou voeden. Andere kinderen zijn namelijk helemaal niet met deze onderwerpen bezig (hebben daar ook geen ervaring mee).

Ik denk dat je het gewoon prima doet. Als het ter sprake komt, komt het ter sprake. Je kunt het niet verbergen. Emoties horen ook bij het leven

Ik denk dat je schoonmoeder reageert vanuit haar opvoeding. Vroeger was het bij overlijden de norm om het er niet over te hebben en door te gaan. Er werd gewoon niet over gesproken. Dat was het beste, zei men vroeger. Tegenwoordig is dat gelukkig niet meer zo. Het is juist goed om het er met elkaar over te hebben. Mijn kinderen zijn op jonge leeftijd helaas ook in aanmerking gekomen met het overlijden van mijn zusje, mijn schoonmoeder en drie vaders van klasgenootjes/vriendjes, allemaal veel te jong. Dat is gewoon heel heftig, zowel voor hen als voor ons. In het begin hadden we het er natuurlijk vaak over, dan zagen ze ook mijn verdriet, stelden ze heel veel vragen, maar daarna werd dat steeds wat minder. De random vragen herken ik enorm en gaf ik ook gewoon antwoord op. Ze zijn ook een poosje bang geweest dat wij als ouders dood zouden gaan.

Veel sterkte voor jullie. Het meemaken van verlies is moeilijk en heel zwaar, helemaal als het een (jong) kind betreft. Mocht je hulp bij de verwerking overwegen, ik heb zelf veel baat gehad bij een rouwtherapeut.

Wat heftig zeg. Ik denk dat het juist heel goed is om het er over te hebben. Zeker nu er zo iets recents is. Natuurlijk moet het niet te veel op de voorgrond blijven staan, maar het houd ze bezig, en jullie ook wat begrijpelijk is.
Waarschijnlijk zullen de vragen op gegeven moment ook wel minder worden, met hier en daar momenten waarop het toch ook weer ineens naar voren komt


Ook is het volgens mij heel normaal dat de dood een onderwerp is voor kleuters.
Mijn oudste, 4 jaar, is de laatste tijd ook heel erg bezig met de dood. Hij benoemd de laatste tijd regelmatig dat hij zijn oma mist (die hij overigens nooit gekend heeft, mijn moeder overleed toen ik 17 was). Hij moet er dan ook echt van huilen en zegt dat hij graag leuke dingen met haar had willen doen. Hij vind het dan zielig dat ik geen moeder meer heb en vraagt of ik haar mis.
Doet dan uitspraken als "Als ik later groot ben wil ik wel jouw mama worden hoor". Laatst had hij een tekening gemaakt met heeel veel hartjes "Voor mijn oma die dood is"

Het wegstoppen maakt het groter. Kinderen kunnen dan denken dat het niet mag en er een naar gevoel aan over houden. De dood hoort bij het leven hoe naar ook. Bij J komt soms ook het overlijden van mijn oma ineens naar boven en dat is prima. Dan krijgt hij een knuffel praten we er over en gaan we weer verder. Het een verboden onderwerp maken is in mijn ogen echt slecht.

Mijn oudste heeft het ook nog vaak over haar overleden opa. Ze was 4,5 toen hij overleed en ze is nu 7. Laatst met valentijnsdag bedacht ze zelf dat oma nu niks zou krijgen omdat opa er niet meer was. Ik legde uit dat valentijnsdag niet alleen voor 'stelletjes' is en dat je ook iets liefs kan doen voor wie je maar lief vind en toen heeft ze iets geknutseld voor oma ❤️
En soms komt ze er ineens mee met een enorm vergezocht bruggetje. Ze vroeg ooit eens hoe de auto werkte en mijn vriend begon te vertellen en kwam bij de nokkenas uit. Mijn oudste: 'opa is nu ook as toch?'.

Het mag er allemaal zijn, het hoort erbij. Ik vind het juist heel fijn dat zij nog steeds aan opa denkt.

Ik denk dat je het prima doet hoor. Mijn jongste zegt soms uit het niets ineens weer 'oude opa is een beetje dood, toch?'. en dan gaan we weer verder. Verzwijgen lijkt me enorm lastig worden, dan gaat je kind het opkroppen en dat is niet goed.

Ga het ook zeker niet verzwijgen hoor. Ik heb er ook vertrouwen in dat ik het goed doe maar ik weet wel dat het voor veel mensen een erg moeilijk onderwerp is en omdat wij de laatste jaren zoveel ervaring hebben praten wij er erg makkelijk over (man vindt dit soms ook even slikken). Wij zitten nogal diep in de materie zeg maar. Ik heb een collega en die kent ook veel verliezen en die praat daar net zo makkelijk over. Dan zie ik soms collega’s ook even moeilijk kijken. Mensen vinden het zelf gewoon een lastig onderwerp en ik had er een aantal jaar geleden zelf ook meer moeite mee.

Dus soms twijfel ik toch of ik niet te makkelijk ermee ben.

Die vragen komen hier ook voorbij. Wie gaat er nu dood? Wie gaat er eerst, jij of papa? Etc.

Mooi om jullie verhalen te lezen, lief dat er nog veel aan dierbare gedacht wordt. Zo blijven ze er toch bij.

Lot, ik vind dat je het goed aanpakt! Jij weet zelf het beste hoe je dit wilt doen, denk echt een generatiekloof met je schoonouders.

Ik ben zelf ook van jongs af aan bekend met verlies (m’n vader overleed toen ik net 8 jaar oud was) en wij hebben er thuis altijd over gepraat. Ontzettend fijn vond ik dat.
Ik vond het heel vervelend dat daar op mijn basisschool toen nog geen ruimte voor was… Niemand durfde dat gesprek aan te gaan met me, ze vermeden het en als ik er iets over vertelde in de kring of aan klasgenoten/meesters (ja ja die had je toen in overvloed, heb vanaf groep 4 t/m 8 alleen maar meesters gehad haha) , werd iedereen inclusief leraar ongemakkelijk en toen durfde ik niet meer.
Met als toppunt dat ik dat jaar in groep 4 tijdens Vaderdag met de handenarbeid juf had afgesproken te knutselen voor m’n moeder. En dat toen een klasgenootje die mijn cadeautje met ‘voor mama’ zag, door de klas riep: ‘Ooohh dat mag helemaal niet, het is voor vaders!’ Wat heb ik toen hard gehuild, ik weet het nog zo goed. Snikkend op schoot bij de juf en iedereen moest in de kring komen en toen gingen we pas erover praten…

Ook als juf (groep 3/4) praat ik heel open met de leerlingen over de dood (of over mijn kanker diagnose) en ze mogen dan alles zeggen/vragen. En als ze niet willen, mag dat ook natuurlijk.

Wat goed Ginny! Zijn er geen ouders die daar bezwaar tegen hebben? Sommige ouders willen hun kind overal tegen beschermen/van weg houden.

Hier is de klas van mijn oudste er ook heel goed mee om gegaan. Ze hebben het klassikaal besproken en een troost cadeau voor hem gemaakt. Super lief. Deze juf heeft ook iemand verloren dus misschien helpt dat ook gewoon beter om het te snappen/er open over te kunnen zijn.

Wat verdrietig dat ze dat vroeger zo verkeerd hebben aangepakt. Fijn dat jij het nu anders kan doen.

Je doet het juist goed naar mijn idee. Er niet over praten maakt het alleen maar een taboe, iets onbekends en engs voor de kinderen.

Makkelijk om er niet over te praten als je er niet mee te maken hebt maar je kunt het nu eenmaal niet verstoppen als je er wel mee te maken krijgt.

Mijn dochter heeft ook weleens vragen en angsten gehad, lijkt me niet meer dan logisch en ik vind het niet moeilijk om antwoorden of geruststellingen te geven.

Lot, ik heb er tot nu toe nog geen reacties van ouders op gekregen. Alleen ben ik af en toe aangesproken op mijn openheid en gesprekken over LGBTQIA+, maar wanneer ik uitleg hoe zo’n gesprek dan werkelijk gaat, reageren ze alweer wat milder.

Lot, ik heb nu geen tijd voor een uitgebreide reactie maar ik vind dat je het heel erg goed doet.

Wat verdrietig om te lezen lot..
Onze dochter praat ook veel over haar broertje. Ze heeft er ook verdriet van. Moeilijk voor ons om te zien. Maar het verdriet hoort er bij. Sommige dingen zijn nou eenmaal verdrietig en huilen mag gewoon.

Ook wij hebben een rouwtherapeut gehad. Zij heeft ons handvatten gegeven over hoe wij hier het beste mee om konden gaan.
Eerlijkheid, openheid en tonen van emoties is in de meeste gevallen de beste manier.
Zij gaf ook aan dat het echt iets Nederlands is om je te excuseren als je huilt. Ik ben er daarna op gaan letten. En inderdaad, (bijna) iedereen doet dit.. en het is echt niet nodig.

Veel sterkte voor jullie!

Ik vind ook dat je er goed mee omgaat, Lot. Er is ook geen handboek voor dus je doet wat jou het beste lijkt voor jouw kinderen. Wij hebben altijd alles open en eerlijk gehouden naar onze kinderen, zowel bij het overlijden van mijn opa’s en oma’s (ziekte en/of ouderdom) als bij het overlijden van mijn zwager/hun oom (zelfdoding). Natuurlijk zijn het heftige onderwerpen, maar het hoort wel bij het leven helaas en om dat maar voor ze te verbergen vind ik niet nodig. Als ouder kun je als het goed is redelijk inschatten wat je je kind wel of niet kunt vertellen en kun je dit soort dingen heus wel op een voor hun begrijpelijke manier uitleggen.

Ik up het topic weer.

Al ruim 8 jaar heb ik geen contact meer met mijn moeder. De keus heb ik destijds gemaakt.

Vanmorgen kreeg ik een telefoontje van mijn zus. Ze vertelde dat onze moeder gister is overleden.
Ik kon alleen maar zeggen aah oké... meer kreeg en kwam er gewoon niet uit van mijn kant.
Ook geen gecondoleerd.
Mijn zus zei, ik wilde je dit laten weten, wat je er verder mee wilt is volledig aan jou.
Ook zei ze dat onze moeder naar een uitvaartcentrum is gebracht, omdat hun huisje te klein is voor opbaring etc. Daarna hebben we de verbinding verbroken.

Ik ben gaan zitten en zei, godsamme zeg... 8 jaar geen contact en nu dit, wat nu? Wat wil ik?
Toen mijn vriend gebeld, die zei, stuur een kaart en klaar.
Vervolgens mijn vader gebeld. Die reageerde in eerste instantie hetzelfde als ik, aaah oké.
Mijn vader zei wel, als ik jou was, zou ik wel heen gaan. Goed voor je zus, maar ook voor je moeder haar man.
Ik zei dat ik ging nadenken.
Al snel had ik besloten om daar heen te gaan, maar moest eerst weten of de man van mijn moeder het hiermee eens was.
Vervolgens mijn zus gebeld en gevraagd of zij op mij zaten te wachten, voornamelijk haar echtgenoot. Hij ging zeker akkoord.
Daarna nog dingen met mijn werk geregeld, was geen probleem.

Toen ik aankwam was mijn moeder haar man blij dat ik er was. Zei ook dat mijn moeder dit graag nog had willen meemaken, maar is altijd achteraf en te laat. (Hij heeft dit zelf ook meegemaakt.)
Er werd veel verteld en gezegd.
Dat mijn moeder sinds begin dit jaar enorm aan het kwakkelen was met haar gezondheid. Zo had ze verklevingen in haar darmen, ontstekingen in haar slokdarm, hierdoor kon ze niet of nauwelijks eten en dus aan een sonde. Aantal jaren geleden een kleine herseninfarct gehad, restverschijnsel: epilepsie, hierdoor vaak gevallen met flinke kneuzingen tot gevolg.
Afgelopen week was ze ook gevallen, neus gebroken.
Nu ik dit typ denk ik al, och jeetje, wat een hoop(je) ellende allemaal.
Later op de dag (tegen de avond) kwam de uitvaartzorg langs.
Mijn moeder lag in het uitvaartcentrum, maar niet aangekleed etc. De kleding die mijn zus en man vannacht hadden meegegeven, konden ze daar niet vinden. Zo slecht! Man vertelde wat ze hadden ingepakt en in welke tas en dat dit meegegeven is.
Ze moet dus nog worden afgelegd, dit wil mijn zus met mij en man doen. Dit zal morgen gebeuren. Eerlijk? zie er wel tegenop, zeker na 8 jaar om haar weer te zien, maar dan niet in levende lijve, maar sta er wel achter.
Daarna met zijn 3 de kist, kaart en tekst bedacht/gekozen. Hier waren we alle 3 snel met elkaar eens.
Daarna nog eten. Rond half 11 vanavond was ik thuis.

Ik ben blij dat ik gegaan ben en dat we met elkaar dit kunnen regelen/organiseren.

Gecondoleerd Saji! Ik snap je heel goed. Ik heb geen contact meer met mijn vader. Ik denk dat dit er ook niet meer komt, maar dit scenario (vader die overlijdt) spookt wel door mijn hoofd. Wat als hij dood gaat en ik hem dus nooit meer gesproken heb. Ik denk dat het heel goed is dat je je gevoel hebt gevolgd. Heel veel sterkte!

Wat moedig dat je gegaan bent Saji. Dit is echt zo’n beslissing die je in het moment moet nemen want anders is de gelegenheid om het samen te doen voorbij.

Verdrietig te lezen dat je afstand van haar hebt moeten nemen in het leven. Ik hoop dat je achteraf goed terugkijkt op deze ingewikkelde week. Sterkte!