Als de tweede wereld oorlog er niet was geweest, was ik er ook niet geweest. Gekke gedachte! Mijn Nederlandse opa moest in Duitsland werken tijdens de oorlog en heeft daar mijn Duitse oma ontmoet. Na de oorlog zijn ze in Nederland gaan wonen. Haar broer is in Rusland omgekomen in het Duitse leger. Mijn oma heeft tijdens de oorlog op een kraan gewerkt, vond ik ook best bijzonder.

Aan de andere kant van de familie heeft mijn oma als kind zijnde meegemaakt dat er Duitsers bij hun in huis gestationeerd werden en daar moesten ze het maar mee doen. Verder weet ik er niet zoveel van.

Ik heb zelf wel bijzondere herinneringen. Ik heb ooit mijn profiel werkstuk op de havo over de tweede wereld oorlog gedaan en daardoor ben ik in contact gekomen met Amerikaanse veteranen en met hun ben ik naar Normandie, de Belgische Ardennen en de Nederlandse slagvelden geweest. Inmiddels zijn de meesten nu overleden maar heb ik nog spullen van hen bewaard zoals dagboeken, kranten, geld uit die tijd etc. Eigenlijk best bijzonder!

Ik vind het heel belangrijk om hierbij stil te staan.

Ik ben altijd heel erg geïnteresseerd in WOII.

Mijn opa heeft in een Jappenkamp gezeten en gewerkt aan de River Kwai Bridge. We hebben dagboeken van hem uit die tijd, heel bijzonder. Een.paar jaar geleden ben ik naar er naar toe geweest en ook in het kamp gelopen waar vermoedelijk mijn opa gezeten heeft. Ook op de begraafplaats daar herkenden we een hoop namen die in zijn dagboeken voor kwamen.

Het bizarre is dat we ook van mijn oma (zij kenden elkaar toen nog niet) dagboeken hebben. Zij woonde in Den Haag en haar ouders, broer en zij hebben 27 joden in huis gehad. Haar broer zat zwaar in het verzet. Haar moeder en broer zijn opgepakt toen zij en haar vader niet thuis waren. Moeder is gelijk omgebracht en haar broer is naar Vught gebracht waar hij geëxecuteerd is.

Tegenover mijn ouderlijk huis waren Duitsers gestationeerd. Mijn oma (het is haar ouderlijk huis ook) en opa wonen nog in dat huis en hadden 5 onderduikers. Is best een spannende tijd geweest. Er is altijd jaarlijks contact geweest met de onderduikers tot ze overleden. Heel bijzonder vind ik dat.

Zelf heb ik (en mijn collega’s) via mijn werk de eer om namens de nabestaanden en de oorlogsgravenstichting elk jaar de bloemstukken te verzorgen voor de omgekomen soldaten. Ook maken we de kransen die bij de monumenten gelegd worden. Dat vind ik altijd heel speciaal om te doen.

Bij mij en in mijn omgeving leeft het wel. Vóór de meivakantie ben ik er met mijn groep 6 ook mee bezig geweest (13 in de oorlog gekeken en de informatie verwerkt d.m.v. gesprekjes en het schrijven van 'wat als' verhalen). Vanuit de kinderen kwamen heel veel verhalen. Die verhalen zijn dus al weer doorgegeven aan de nieuwste generatie. Heel mooi om te merken.

Mijn pake hield onderduikers schuil (mensen die in Duitsland moesten werken en mensen die moesten meevechten) op zijn boerderij en heeft veel mensen geholpen tijdens de hongerwinter. Mijn andere pake heeft ook veel voedsel weggegeven. Hij wilde absoluut niet meewerken aan de verzoeken van de Duitse soldaten en heeft bijvoorbeeld zijn paarden, die ingenomen zouden worden, het moerasgebied ingejaagd. Later heeft hij ze daar weer opgezocht. Hij heeft eigenlijk altijd in de oorlog geleefd. Bij alles wat hij deed, kwamen de herinneringen boven. Hij vertelde er heel veel over.

Mijn oma (opa heb ik niet gekend) heeft er weinig over verteld, maar ze zaten ook wel in relatief rustig gebied. Er zijn geen bombardementen of tankslagen geweest. Ook hebben ze niet heel erg last gehad van de hongerwinter. Ze hebben zich verder ook gewoon in de luwte gehouden, zaten niet in het verzet en hebben ook geen mensen laten onderduiken.

Mijn opa die heeft er helemaal niet over willen spreken. Hij is een Nederlands-Indië veteraan en heeft daar heel wat trauma's opgelopen. Hierover heeft hij ook wel dagboeken bij gehouden, ik heb ze zelf nog niet gelezen maar dat ben ik nog wel van plan. Die trauma's kwamen ook echt weer naar boven toen hij begon te dementeren, wat echt heel naar was. Maar erover spreken dat heeft hij met mij in elk geval nooit gekund.

De herdenking is elkaar bijna hetzelfde en belangrijk.

Persoonlijk vind ik het jammer dat telkens dezelfde plaatsen waar is gestreden worden benoemd op de nationale tv.

Een van eerste confrontaties toen de Duitsers Nederland binnen vielen en waarbij Nederland zelfs een Duitse trein heeft laten ontsporen wordt nooit vermeld (zelfde avond kwamen de Duitsers nog terug en veroverde de peelraamstelling). Dit is zelfs nog te zien. Ook in geschiedenis boeken komt deze veldslag niet voor. Net of dat de oorlog in Nederland is begonnen op de Greppeberg, maar in werkelijkheid was dat een paar dagen later dan de slag bij Mill waarbij de rest van de peelraamstelling (met de hand gegraven defensiekanaal met kazamatten) viel.

Later bij de bevrijding is er in Overloon een tankconflict geweest. Niet voor niets zit daar een indrukwekkend oorlogsmuseum.

Ook over een aantal vliegvelden die tijdelijk tbv de bevrijding zijn aangelegd hoor je niets.

Het is dat ik in de regio woon waar zowel de oorlog is gestart in (Mill, ontsporing van Duitse pantsertrein op het Duitslijntje) Nederland en waar de liberatieroute langs komt (van Eindhoven gingen ze via Grave, Nijmegen naar Arnhem) waardoor ik al deze historie ken. Terwijl ik persoonlijk vind dat iedereen dit zou moeten weten.

Tevens zou er van mij best vaker (plaatselijk) herdenkingen mogen zijn. De herdenking die dagelijks in Ieper wordt gehouden bij de Menenpoort voor de slachtoffers van de WW I is erg bijzonder bijv. Die is indrukwekkend en het is ongelooflijk dat deze dagelijks in weer en wind wordt gehouden.

Mijn opa was 22 toen de oorlog begon. Hij heeft zich gemeld aan de verkeerde zijde, bij de Duitsers en heeft een militaire training van 8 maanden gevolgd in Duitsland.
Toen hij weer thuis kwam, (hij was toen nog niet officieel in dienst bij het Duitse leger) bleken zijn vader en broer even daarvoor te zijn opgepakt door de Duitsers omdat zij er achter kwamen dat ze thuis een onderduiker verborgen.
Ze waren naar Scheveningen overgebracht. Mijn opa is daar naartoe gegaan en heeft het op een akkoordje gegooid. Hij bood aan bij het Duitse leger te gaan als zijn vader en broer werden vrijgelaten.
Dat gebeurde en mijn opa heeft zich weer in Duitsland gemeld. Hij heeft zich bij de waffen ss aangesloten en heeft aan verschillende fronten gevochten.
In 1944, een tijd nadat d day plaatsvond bevond hij zich in de Ardennen, waar hij meemaakte dat zijn maat op gruwelijke wijze werd gedood. Dat was een keerpunt waarna hij deserteerde.
Op desertie stond de doodstraf, maar hij heeft het gered. Hij sneed zelf de tatoeage met zijn nummer uit zijn bovenarm (zodat mensen er niet achter zouden komen dat hij voor de Duitsers had gevochten). Hij werd in 1e instantie opgevangen door een boerengezin, waar hij burgerkleding kreeg en meldde zich bij de geallieerden. Daar zei hij dat hij was beschoten. Hij werd verpleegd in een veldhospitaal en kwam na de oorlog in een geallieerden uniform thuis.

Hij heeft zichzelf na de oorlog wel aangegeven en heeft een paar jaar in een strafkamp gezeten. Zijn nationaliteit is hem ook afgenomen geweest.
Nadat hij zijn straf had uitgezeten kreeg hij die terug maar je kunt je voorstellen dat hij in de ogen van de mensen in zijn omgeving er nooit meer bij hoorde.
Hij heeft daarom een aantal jaren in de mijnen in Limburg gewerk voordat hij definitief thuis kwam en met mijn oma een gezin stichtte.
Mijn oma en opa hebben het erg moeilijk gehad maar doordat mijn opa bekend stond als een harde werker en een uitermate vriendelijke man herwon hij langzaam het respect van de mensen om hem heen.
Ze hebben altijd wel gevoeld dat ze dat ook verplicht waren, dat ze zich niet konden veroorloven een 'misstap' te begaan.
Mijn moeder heeft de geschiedenis van haar vader heel lang niet geweten.
Toen ze mij al had, ze was een jaar of 27/28, werd ze er eens op aangesproken door iemand. Mijn moeder wist niet wat ze hoorde en ze heeft mijn opa er meteen mee geconfronteerd. In plaats van ontkenning, wat mijn moeder verwachtte, althans hoopte, bekende hij. Toen nog heel summier.
Pas na het overlijden van mijn oma, toen opa alleen overbleef, is hij gaan praten met mijn moeder. Zo is mijn moeder stukje bij beetje achter het oorlogsverhaal van mijn opa gekomen.
Pas een aantal jaar na het overlijden van opa heeft mijn moeder het aan mij en mijn broers verteld. Ik wist ook niet wat ik hoorde.
Ik heb mijn opa altijd gekend aan een lieve, gulle, beetje gekke man waar ik altijd graag was.
Terugdenkend vind ik het in ieder geval een bijzonder verhaal. Verder heb ik er een beetje dubbele gevoelens bij.

Wat een bijzonder verhaal Olifant. Achteraf is het zo makkelijk om een oordeel te vellen maar ik kan me voorstellen dat er in die onrustige tijd soms verkeerde keuzes werden gemaakt. Hij heeft daarentegen het leven van zijn vader en broer gered en is uiteindelijk gedeserteerd. Hij heeft de rest van zijn leven moeten dealen met dat wat hij gedaan heeft en ik vind het bijzonder en knap dat hij er uiteindelijk zo open over heeft durven zijn.

Heel bijzondere verhalen en wat heftig ook Olifant! Toen ik begon met dit topic te lezen was ik benieuwd of ook mensen waarvan grootouders aan de Duitste kant hadden gestaan zouden reageren. Mooi dat je ook dit verhaal toevoegt.

Van mijn ene familie ken ik alleen het verhaal van mijn opa. Hij heeft in het verzet gezeten en is daar ook voor opgepakt. Hij was ter dood veroordeeld, maar omdat zijn vader wel wat invloed (en ik vermoed ook geld) had, heeft hij zijn zoon (mijn opa dus) vrij weten te krijgen. Als dat niet gebeurd was, was ik er nooit geweest. Helaas heb ik deze verhalen nooit uit eerste hand kunnen horen, aangezien mijn opa al overleden was toen ik geboren werd.

Van de andere familie was mijn oma te jong om echt een 'rol' te hebben gehad in de oorlog. Mijn opa was een tiener. Omdat hij een lichamelijke handicap had ontkwam hij aan de verplichtingen van de bezetters. Hij heeft mij wel verhalen verteld over de hongerwinter, want hij leefde in het deel van Nederland waar het heel erg was. Zo is hij op de fiets, samen met zijn broer, half Nederland doorgegaan op zoek naar eten voor zijn ouders en zusjes. Deze verhalen heb ik van mijn opa zelf gehoord. Hij leeft inmiddels niet meer, maar toen hij nog wel leefde kon hij altijd goed verhalen vertellen.

Ik herinner me ook nog heel goed een leraar op de basisschool. Hij liep tegen zijn pensioen en had ook de oorlog heel bewust meegemaakt, ook in de regio waar de honger heel erg was. Hij heeft weleens verteld ook bloembollen e.d. gegeten te hebben. Dat verhaal zal mij ook altijd bijblijven.

Mijn opa van mijn vaders kant is in Polen door de Duitsers op zijn 14e uit huis gehaald om te vechten. Hij heeft zijn ouders daarna nooit meer teruggezien. Hij is erg getraumatiseerd geraakt en dat heeft nog altijd een stempel op onze familie. Hij had een slecht huwelijk met mijn oma, verplicht moeten trouwen, was erg gewelddadig thuis en mijn vader en zijn zussen hebben geen fijne jeugd gehad. Mijn vader heeft hierdoor ook dingen meegemaakt die niet goed zijn voor een kind. Ik heb mijn opa nooit gekend, hij is jong overleden. Echte oorlogsverhalen ken ik niet, als ik mijn vader moet geloven sprak mijn opa nooit over wat hij heeft meegemaakt.

Mijn pake wil het er niet over hebben.

Mijn opa is ook een Indië veteraan. Hij en "de jongens" kwamen elk jaar nog samen zolang ze het volhielden. Mijn opa is inmiddels overleden en op zijn begrafenis kwamen 2 van zijn maten langs. Heel indrukwekkend om in hun ogen te zien wat voor een band zij hadden, door alles wat ze meegemaakt hadden.
1 van de mannen belt nog 1 a 2x per jaar met mijn vader. Vorige maand belde hij om te vertellen dat het de laatste keer zou zijn, omdat hij ernstig ziek was.

Van de pake en beppe van mijn oeders kant weet ik niet veel, zij wilden er niet over praten.
Van mijn andere pake weet ik dat hij is opgeroepen om te werken voor de Duitsers, en dat ze hem zouden komen halen op de boerderij maar dat hij zich toen in het hooi heeft verstopt. Maar eigenlijk niet veel verhalen hier.

Indrukwekkend, de verhalen van jullie families.

Mijn opa en oma woonden toen der tijd in Groningen en mijn opa heeft ondergedoken gezeten bij mijn oma, omdat hij anders ook het leger in moest. Zo hebben ze elkaar ook leren kennen.
Ik geloof dat ze het wel relatief goed gehad hebben, maar ook mijn grootouders konden er niet erg goed over praten.
De ouders van mijn moeder zijn allebei overleden voor ik ze kon leren kennen.

Dat hoor je toch wel veel, dat mensen er moeilijk of niet over kunnen praten. Het is natuurlijk ook heel ingrijpend geweest. Ik hoop dat zelf nooit mee te hoeven maken.