Re: Stelling #42: Systeem waarbij iedereen standaard donor i
Ik ben geen donatiefunctonaris en kan dus puur vertellen door wat ik weet via mijn werk. Wij hebben in het ziekenhuis echter wel donatiefunctionarissen en een aantal intensive care artsen die zijn gespecialiseerd op dit gebied. Dat geeft denk ik wel aan hoe goed de zorg rondom donatie in Nederland geregeld is.
Bij mij op de SEH overlijden regelmatig mensen of moeten we beslissen dat we iemand niet kunnen redden en dat hij of zij zal overlijden. Het is wettelijk verplicht dat de arts dan het donorregister raadpleegt om te kijken of diegene als donor ingeschreven staat. Wanneer dit het geval is of de persoon heeft aangegeven de beslissing aan nabestaanden over te laten is de arts verplicht dit bespreekbaar te maken met de nabestaanden. Omdat dit emotionele gesprekken zijn met een zware lading, heeft het de voorkeur dit in een mondeling gesprek te doen. Telefonisch is te kil en te onpersoonlijk. Andere belangrijke reden om het gesprek zo snel mogelijk aan te gaan is omdat er geen dagen gewacht kan worden met het starten van de donatieprocedure.
Er zijn drie verschillende manieren van donatie:
- Donatie bij leven: denk hierbij aan mensen die een nier of beenmerg afstaan aan een familielid.
- Heartbeating donatie
- Non-heartbeating donatie
(Onderstaande heb ik gekopieerd van een site voor de zorg, omdat mijn verhaal op hetzelfde neerkomt en dit me veel typen scheelt)
Non-heartbeating donor of heartbeating donor
Bij donatie na het overlijden wordt er onderscheid gemaakt tussen een non-heartbeating donor en een heartbeating donor. De non-heartbeating donor is iemand die overleden is en bij wie het hart niet meer klopt. De heartbeating donor is iemand die overleden is, maar bij wie het hart nog kunstmatig op gang gehouden wordt. Het gaat dan om iemand die hersendood is, maar die nog aan de beademing ligt. Het is belangrijk om te weten dat de procedure bij orgaandonatie afhangt van het wel of niet kloppen van het hart. Voor het afstaan van sommige organen is het namelijk nodig dat het hart nog op gang gehouden wordt, zodat de organen goed blijven. Bij andere is dat niet (altijd) nodig.
Donatie na het overlijden, bij een non-heartbeating donor
Na je dood kun je diverse weefsels afstaan. Hiervoor hoef je niet in het ziekenhuis te overlijden. Voor het weghalen van de weefsels moet het lichaam in sommige gevallen wel naar het ziekenhuis gebracht worden (zoals bij bot- of kraakbeen), maar in andere gevallen kan het weefsel in het mortuarium weggenomen worden door een medisch team (zoals bij huid of hoornvlies). Ook sommige organen kunnen na een hartstilstand gedoneerd worden zónder dat de overledene (nog) beademd wordt. Daarvoor moet iemand wel in het ziekenhuis zijn op het moment van overlijden, omdat de organen snel uitgenomen moeten worden. Het gaat dan om organen zoals de nieren, lever en longen.
Donatie na het overlijden, bij een heartbeating donor
Bij een heartbeating donor blijven de organen langer geschikt voor transplantatie omdat de bloedcirculatie op gang gehouden wordt. Nadat de arts onderzocht heeft of iemand hersendood is, kunnen de organen worden uitgenomen. Op deze manier kunnen in principe organen als hart, lever, longen, pancreas, nieren en dunne darm worden afgestaan.
Vanaf nu weer mijn eigen tekst:
Soms gebeurt het op de SEH of IC dat iemand kunstmatig in leven wordt gehouden dmv beademing of dat iemand nog niet aan de beademing ligt maar dat onderzoeken duidelijk maken dat de persoon binnen korte tijd zal overlijden omdat behandeling niet slaagt of niet meer mogelijk is. Dit zou bijvoorbeeld iemand kunnen zijn met een zeer grote bloeding in het hoofd. Deze personen zijn vaak zo ernstig ziek dat zij comateus en niet meer aanspreekbaar zijn. Dit zijn patiënten die dus sowieso gaan overlijden en waarbij eventueel een heartbeating donatieprocedure opgestart kan worden. Er volgt dat een integer gesprek met de familie om deze mogelijkheid te bespreken. Het zal betekenen dat iemand in leven gaat worden gehouden op de IC, tot het moment van donatie. Deze procedure is bijzonder geschikt voor bijvoorbeeld donatie van het hart, dunne darm, lever, nieren en alvleesklier. De persoon zal dan pas overlijden nadat de organen zijn uitgehaald. Wanneer de familie dit niet wil zal er nooit aangedrongen worden! Wel zal eventueel de mogelijkheid tot weefseldonatie of non-heartbeating donatie nog te sprake worden gebracht.
Ten alle tijde zal geprobeerd worden iemands leven te redden, het feit dat iemand als donor geregistreerd staat zal daari. absoluut geen verschil maken! Verder wordt geprobeerd zo integer mogelijk te werken en de nabestaanden zo goed mogelijk te begeleiden. Zij krijgen de tijd om afscheid te nemen, al moet hierbij wel rekening worden gehouden met het feit dat er niet te lang gewacht kan worden met het starten van de procedure. Na de donatie wordt de overledene op zo’n manier verzorgd dat er niet te zien valt dat er gedoneerd is. Nabestaanden mogen dan ook weer gewoon naar de overledene toe en hij of zij kan dan ook gewoon thuis opgebaard worden.
Volgens mij is het mogelijk dat familie op de operatiekamer aanwezig kan zijn wanneer iemand overlijdt maar zeker weet ik dat niet. Bij de heartbeating procedure waarbij het hart niet uitgenomen wordt kan de patiënt daarna teruggebracht worden naar IC, waar dan uiteindelijk in het bijzijn van de familie de beademing wordt stopgezet en de patiënt zal overlijden.
Al met al is het een heftige gebeurtenis, die ook op de zorgprofessional veel indruk maakt. Onlangs zijn er in mijn ziekenhuis twee jonge mensen overleden die allebei gedoneerd hebben. Ik heb gehoord dat dit veel indruk heeft gemaakt op de betrokken artsen en verpleegkundigen en dat hier de nodige emoties bij zijn komen kijken.
Wat verder heel goed geregeld is in Nederland, is dat nabestaanden en betrokken zorgmedewerkers een terugkoppeling krijgen van wat er aan wie gedoneerd is. Dit gebeurt wel anoniem wat betreft de ontvanger. Je krijgt een brief waarin de naam van de donor staat en dat bijvoorbeeld de longen zijn gedoneerd aan een man van 37, een nier aan een vrouw van 50 en de lever aan een vrouw van 24. Dit vind ik altijd heel waardevol. Mijn ervaring is dat nabestaanden het als heel troostend ervaren dat hun dierbare levens van andere mensen heeft kunnen redden.
Als laatste wil ik nog zeggen dat de kans dat je als donor daadwerkelijk organen kunt doneren erg klein is. Er zijn veel contra-indicaties en bovendien moet je hersendood zijn of dus nog in leven worden gehouden wanneer je anders op zeer korte termijn zal overlijden. Van de tien donoren zullen er maar één of twee daadwerkelijk organen kunnen doneren. Daarom is het zo belangrijk dat er meer donoren komen!
Ik hoop dat jullie hier wat mee kunnen. Stel gerust vragen!
Ik moet nu weg dus de spellingcontrole laat ik even achterwege .
12 mei 2018 - Lieve J, little hero!